Korona Virüs felaketinin Dünya Sağlık Örgütü tarafından salgın hastalık (pandemi) ilan edilmesinden bugüne kadar yaklaşık 33 gün geçti. Doğal olarak öncelik, insanın fiziki sağlığına, hayatını riske atan virüsle mücadeleye verilirken, felaketin ekonomik etkilerinin sınırlanmasına yönelik önlemler de peşi sıra geldi. Şimdilerde korona virüsün daha uzun vadeli bir etkisiyle mücadele tartışılmaya başlandı; “Eve kapanan insanların ruh sağlığı” Zaman geçiyor ve evde kalanların ruh hali pek de iyiye gitmiyor.
2.DÜNYA SAVAŞINDAN BİLE DAHA FAZLA İNSAN ETKİLENDİ
Dünya Ekonomik Forumu’nda (WEF) yayımlanan makaleye göre kısmi ve genel sokağa çıkma yasağı, karanti ve çeşitli uygulamalar nedeniyle dünyada 2,6 milyar insanın evlerine kapandı. Bu sayıda insanı etkileyen dünya tarihinde başka bir felaket yaşanmadı. Bu nedenle WEF makalesinde, bu durumun dünyanın en geniş kapsamlı psikolojik deneyimi olacağını belirtiyor.
Tarihe bakıldığında insanlığı etkileyen en büyük olumsuz olay hiç şüphe yok ki 2. Dünya Savaşı’ydı. Ülkeler savaşa girsin, girmesin 60-65 milyon kişinin hayatını kaybettiği o 6 yıl boyunca insanlar,, ekonomik etkilere, kıtlıklara, kısıtlamalara, göçlere, katliamlara maruz kaldı. Ancak o yıllarda dünya nüfusu 2,3 milyar kişi seviyesindeydi. Bir başka değişle bugün Korona nedeniyle evine kapananların sayısı, 2.Dünya Savaşı'nda 2,3 milyar olan dünya nüfusunu geçti. Böylelikle Korona virüs dünya tarihinde en fazla insanı etkileyen olumsuz olaylar listesinin ilk sırasına çoktan yerleşti.
BİZİ HANGİ PSİKOLOJİK ETKİLER BEKLİYOR?
Sokağa çıkma yasağı veya karantina nedeniyle eve kapananlar bireylerde enfeksiyon kapma, hasta olma, sevdiği birini kaybetme, finansal zorluklar gibi korku ve kaygılar, mental problemlerin kaynağı olarak ortaya çıkıyor.
1823 yılından bu yana yayınlanan haftalık medical yayın ‘The Lancet Journal’ yasaklarla evlerine kapanmış bireyler üzerine daha önce yapılmış 24 çalışmanın sonuçlarını değerlendiren bir makale yayınladı.
Buna göre evlerine kapanan insanları, stres, insomnia (uykusuzluk), anxiety (kaygı), öfke, sinirlilik hali, mental yorgunluk, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, düşük ruh hali gibi olası mental sorunlar bekliyor.
Bu soruna dikkat çeken Dünya Ekonomik Forumu, virüsle mücadele için tüm dünyada sahra hastaneleri kurmaya kadar varan ilgili önlemlerin alınırken, mental sağlıkla ilgili henüz gözle görülür adımlar atılmadığını vurguladı. WEF'e göre bu konuda birşeyler yapılmazsa, yasakların kalkmasını takip eden üç-beş ay içerisinde, tam da ekonomik büyüme için bu insanlara ihtiyacımız olduğunda bunun bedeli ödenecek.
MENTAL SORUNLAR VİRÜS SONRASI EKONOMİK BÜYÜMEYİ GECİKTİREBİLİR
Bugüne kadar yapılan çalışmalara göre, Dünya tarihinde görülmemiş sayıda insanı etkileyen Korona virüs salgını sonrası en fazla işe gitmeme sorunu ile karşı karşıya kalacağız. Araştırmalara göre virüs sonrası çalışanlarda ‘tükenmişlik sendromu’ belirtilerinin yoğun olarak görülmesi bekleniyor.
Bu araştırmaların dayanak noktası geçmişte yaşananlar ve bu alandaki tecrübelerimiz. Nitekim geçmişte yaşanan bazı felaketlerde çalışanlar arasında bu tip işe gidememe ve tükenmişlik sendromu vakaları yoğun olarak ortaya çıktı. Riskli bölgelerde görev yapan askeri personel, 11 Eylül saldırısına maruz kalan Dünya Ticaret Merkezi çevresinde çalışanlar, SARS ve MERS kriziyle mücadalede görev alan sağlık görevlileri bu sorunları yoğun olarak yaşadılar.
Ancak bu olayların hiçbiri korona virüs kadar geniş sayıda insanı etkilemedi. Dünya Ekonomik Forumu'nun web sitesinde yayınlanan makalede mental sorunların olası sonuçlarına dikkat çekilerek, çalışma hayatına dönecek bireylerde bu sorunların ortaya çıkması beklenen ekonomik büyümeyi de geciktirebileceği sonucunu varıldı.
Nitekim Çin’de, korona ile ilgili karantina ve sokağa çıkma yasağı uygulamalarına ilişkin ilk çalışmaların sonuçları beklenen mental sorunların varlığına işaret ediyor.
ÇOCUKLU BİREYLER DAHA FAZLA ETKİLENİYOR
Araştırmaların ortaya çıkan bir başka sonuç da, çocukları ile birlikte evde kalan bireylerin normalin üzerinde mental problem riski ile karşı karşıya olması. Çocukları ile sokağa çıkma yasağı veya karantina nedeniyle evde kalan bireylerin %28’inde travmaya bağlı mental sorunlar ortaya çıkıyor.
Sağlık çalışanlarının durumu mental açıdan da endişe verici. Halen virüs nedeniyle risk altında çalışan sağlık görevlilerinin önemli bir bölümü SARS döneminde benzer sorunları deneyimledi. Buna göre sağlık personeli arasında, korona virüs sonrası uzun dönemli alkol sorunları, kaçınma davranışı, tükenmişlik sendromu gibi mental problemlerin yaşanması olası görünüyor.
Sonuç olarak şu anda tüm dünyanın önceliği, virüsün fiziksel etkisini minimuma indirmek. Aynı zamanda virüsün neden olduğu ekonomik krizin etkilerini mümkün olan en aza indirmek için para ve maliye politikaları tam gaz devreye girdi. Bugüne kadar devletlerinaçıkladıkları destek paketlerinin toplamı, dünya toplam milli gelirinin %10’unu buldu. Görünen o ki, uzun vadede ekonomik toparlanma için bir destek paketi de eve kapananların mental problemleri için açıklamak sağlımız ve ekonomilerimiz için yerinde olacak. Yoksa ne mi olacak?
Tükeneceğiz!
Tükeneceğiz!
