Fercan Yalınkılıç
Ünlü emtia yatırımcısı Jim Rogers'a
ABD'de yaşanan kuraklık sonucu aşırı artan tarımsal emtia fiyatlarını sordum.
Rogers 4 yıl önce CNBC'nin duayen sunucu Maria Bartiromo'ya , "Bundan 10
yıl sonra gıda fiyatları o kadar yükselecek ki çiftçi olmak isteyeceksin
demişti". Rogers mailde çiftçilerin son yıllarda çok acı çektiğini
söylerek kimi zaman sert eleştirilerde bulundu. İşte Rogers'la CNBC-e için
e-maille yaptığımız röportaj:
Fercan Yalınkılıç: Maria'ya herkes çiftçi olmak
isteyecek demiştiniz. Görüşünüz hala aynı mı?
Jim Rogers: Olaylar, Maria'ya dediğim gibi gelişiyor.
Bu on yıl içinde gıda fiyatları daha da artacak. Stoklar tarihin en düşük
seviyesinde. Geçtiğimiz on yıllarda hep ürettiğimizden daha fazla tükettik,
ancak sorunlarımız bundan daha büyük. Röportajın
devamı için tıklayın:
FY:Yatırımcılar yükselen emtia fiyatlarına nasıl yatırım yapabilir?
JR: New York borsasında işlem gören, endeksini benim oluşturduğum Rogers Emtia Endeksi Borsa Yatırım Fonu (RJA) satın alınabilir.
FY: Tarım şirketlerini mi yoksa emtia borsa yatırım fonlarını mı tavsiye edersiniz?
JR: RJA'yı tavsiye ederim.
FY: Ülkeler tarımdaki istihdamı arttırmak için ne yapmalı? Yada ne yapmaktan kaçınmalı?
JR: Kapılarını tarımda çalışmak isteyen herkese açmalı
FY: Artan gıda fiyatları gelişen ülke ekonomileri için ne kadar büyük bir tehlike?
JR: Eğer fiyatlar daha yükselmezse hepimiz açlıktan öleceğiz. Tarımda istihdamı, sermayeyi ve yönetimi çekecek gelişmeler yaşanmalı. Eğer istihdam artmazsa gelişen ülkeler olsun gelişmiş ülkeler olsun hepimiz açlık yaşayacağız. Evet bazıları acı çekecek ama çiftçiler 30 yıldır açlar. Son 15-20 yılda onbinlerce Hintli çiftçi intihar etti, bunu önemsemiyor musunuz? İngiltere'de en yüksek intihar oranı çiftçiler arasında. Size bu çiftçilerin arkada bıraktıkları dullarla ve yetimlerle konuşmanızı tavsiye edebilir miyim? Yada günde 13 saat çalışıp, neredeyse hiçbir karşılık almadan diğer hepimiz için ekim yapmanızı... Hepimiz siz aç kalırken bize ucuz gıda sağladığınız için teşekkür edeceğiz. Ancak sizin gibi birçok kişiyi de tarlalarda çalışmaya ikna etmeniz gerekecek. ABD'de ortalama çiftçi yaşı 58, Japonya'da 66, Avustralya'da 58. Çiftçiler ölüyor. Daha yüksek gıda fiyatları olmalı aksi takdirde yemeğimiz kalmayacak. Tüm dünya hakkında endişelenmelisiniz sadece gelişen ekonomiler hakkında değil. Gelişmiş ülkelerdeki çiftçiler de çok kötü durumda. Umarım sizi tarlalarda görebilirim.
