"Ben
enflasyonu Mayıs'tan önce düşüreceğim. Eğer kur sepet 2,18 seviyesinde giderse,
Mayıs'ta enflasyon tek haneye iner, daha düşük olursa daha önce iner."
Şimdi buradan bir kur bandı mı algılamalıyız.
Sepet 2.18'in altına inebilir, üstüne fazla çıkarsa müdahaleyi görürsünüz. Peki
üst limit nedir? Başcı dünkü konuşmasından alıntı yapıyoruz: Kur sepeti 2,3-2,4
seviyesine çıkarsa, enflasyon gider. Türkiye bütün kazanımlarını kaybeder.
Dünkü konuşmadan tüm o sansasyonel konuşmaları çıkarırsak geriye ne kalıyor? Kur sepeti nedir? İşte Başçı'nın açıklamaların ayrıntıları ve türkçesi:
Dünkü konuşmadan tüm o sansasyonel konuşmaları çıkarırsak geriye ne kalıyor? Kur sepeti nedir? İşte Başçı'nın açıklamaların ayrıntıları ve türkçesi:
Merkez Bankası Başkanı'nın bizce piyasaları ve dolayısıyla
vatandaşı ilgilendiren bölümü kur sepeti ile ilgiliydi. Şimdi biraz türkçe
konuşalım! Kur sepeti nedir? Kur
sepetinin hesaplanması basit. Genellikle, Türkiye'de Euro ve ABD Doları
üzerinden hesaplanıyor. O gün, gün sonu Merkez Bankası döviz satış kurlarına
bakılıyor. Örneğin; cuma günü itibariyle, MB'nın ABD Doları döviz satış kuru
1,8786. Yine MB'nin döviz satış Euro kuru 2,4081. Sepet her bir kurun ayrı ayrı
yarısının alınarak toplanmasından oluşuyor. Yani, cuma günü için kur sepeti:
(1,8786*0,50)+(2,4081*0,50)=2,143.
Kur sepetinin hesaplanma amacı, Euro'nun dolar veya ABD
Doları'nın Euro'ya karşı durumunun, Türk Lirası'na etkisini minimize etmek.
Yani, örneğin Euro, son dönemde dolara karşı değer kaybediyor. Türkiye'de Euro
düşüyor ve dolar yükseliyor. Ekonomistlerin ve piyasacıların TL'nin durumunu
parite etkisinden arındırarak ölçmesi için kur sepetine bakması daha sağlıklı
bir analiz yapmalarına olanak sağlıyor.
Şimdi bu kitabi bilgilerden sonra MB Başkanı Erdem Başçı'nın
2,18 kur sepeti seviyesinin neden kritik olduğunu açıklayalım. Türkiye'nin 2011
sonu itibariyle çift haneye yükselen enflasyonu üzerinde kur etkisi büyük.
Hammadde ve yüksek ithalat nedeniyle perakende fiyatları, kurun yükselmesiyle
zamlanıyor ve bu direkt olarak enflasyona etki ediyor. Bu nedenle Merkez
Bankası başkanının da belirttiği gibi MB'nin birinci hedefi enflasyonla
mücadele. MB Başkanı Başçı'ya göre eğer kur sepeti 2,18'de kalırsa, Mayıs
ayında enflasyon tek haneye iner. Böyle bir hesabı var Başçı'nın.
Başçı;
konuşmasının bir başka bölümünde yılın son iş gününde yaptığı yaklaşık 3,5
milyar dolarlık müdahalesi olmasaydı, doların yılı 1,94 seviyesinden kapatacağını
da öngördü. Diyelim ki MB müdahale etmedi ve bugün dolar kuru 1,94 olsaydı o
zaman döviz sepeti 2,174 seviyesinde
olacaktı. Bir dönem oldukça sık konuşuyan eğer ABD Doları 2 TL olursa, bugün kur sepeti 2,2'ye yükselecekti.Başçı'nın
hesabına göre bu durumda enflasyon Mayıs'ta tek haneye düşmezdi.
Erdem Başçı, kur sepetinin 2,3'a yükselmesi ise tek haneli
enflasyonun unutulması anlamına geliyor ve bütün kazanımlar kaybediliyor. Erdem
Başçı işte bu nedenle kura bu kadar yoğun müdahale ettiklerini net bir biçimde
ortaya koyuyor.
Belki MB'nin mantığı oldukça tutarlı. Ancak bir MB
Başkanı'nın kötü bir poker oyuncusu gibi elini bu kadar açık etmesi doğru mu?
Finansbank Başekonomisti İnan Demir, hurriyet.com.tr'ye verdiği demeçte işte bu
noktanın altını çiziyor:
"Merkez Bankası'nın
Ağustos'tan beri TL'yi destekleyecek şekilde davranmasına alıştık. Ancaki yine
de Başkan Erdem Başçı'nın 2.18 gibi bir sepet seviyesi açıklamasını biraz
riskli bulduğumu söyleyebilirim. Genelde, bir seviye telaffuzu kendi başına
spekülatif davranışları teşvik eden bir şey" Demir şöyle devam etti:
"Bunun dışında dünyada yaşanan
belirsizlik nedeniyle, TL'de bir değer kaybı yaşanırsa yatırımcılarla,
Merkez'in karşı karşıya geleceğine pek ihtimal vermem. Çünkü, Banka bir baz
senaryo üzerinden konuşuyor. Avrupa'da sorunlar büyür döviz sepeti
ya da dolar/TL beklenenden yüksek seviyede kapatırsa, profesyonel
yatırımcıların arka planda gerçekleşenleri değerlendireceğini düşünüyorum. Ama
dediğim gibi Merkez bir baz senaryo üzerinden konuşuyor, bunun dışındaki
beklenmeyen durumlar için hareket alanı her zaman olacaktır" dedi.
TL HEP KAZANACAK!
MB Başkanı Başçı'nın 'TL hep kazanacak' açıklaması da
oldukça iddialı bulundu. Nitekim bugünkü gazetelerin ekonomi sayfalarına
bakıldığında bu başlığın oldukça rağbet gördüğünü söyleyebiliriz. MB
Başkanı'nın bir ekonomistin söylediği gibi bir yatırım danışmanı gibi bir
enstrümanın getirisi üzerine yorum yapması doğru mu? Genel kanı doğru olmadığı
yönünde. Tersten bakalım. MB Başkanı'nın dünkü konuşmalarının hepsinin bir baz
senaryoyu baz aldığını düşünüyoruz. Peki eğer dünyada yaşanan özellikle AB'deki
borç krizi farklı boyutlara giderse? Örneğin Yunanistan Euro'dan ayrılırsa? Dolar
dünyada daha fazla güvenli liman olarak algılanıp beklenen üzerinde hatta hiç
haketmediği şekilde değer kazanırsa. Aynı Merkez Bankası Başkanı bu
kesinlikteki ifadesini haklı bile olsa nasıl açıklayabilir? Peki sıradan insan
Merkez Bankası Başkanı'na 'Sen hep kazandıracak taahhüdü verdin. Üstelik TL'yi
basan, TL'nin patronu sensin. Neden yanıldın?' derse ne olacak? MB Başkan bir
kredibilite sorunu ile karşı karşıya kalmaz mı?
Ayrıca dün döviz rezervleri ile ilgili Başçı'ya yönetilen
'Net döviz pozisyonunuz nedir?' sorusu neden pas geçildi ve cevaplanmadı.
