En
fakirin aralık enflasyonu: %0,83
En
zenginin aralık enflasyonu: %0,44
Örneğin toplumun en
alttaki yüzde 20'lik diliminin gıda harcaması toplam harcamasının %32.5'i. Bir
başka değişle en alt gelir grundakiler kazandıkları 100 liranın 32.5 lirası gıda
harcamlarına gidiyor. Oysa geliri en yüksek %20'lik dilimin toplam
harcamalarında gıdanın payı %15.8. Onlarsa kazandıkları her 100 liranın 15.8 lirasını gıdaya harcıyor. O zaman aralık ayında gıda fiyatlarındaki yüzde
1,97'lik artıştan en alttakiler en üsttekilerden daha fazla etkilenmez mi?
Etkilenir. Bu örnekte aralık ayında, en alttaki yüzde 20'nin enflasyonunda gıdanın payı tam (1,97*0,32=0,64) 0,64 puan. En üste yüzde 20'lik gelir grubunun enflasyonunda ise gıdanın payı (1,97*0,15=0,31) 0,31 puan. TÜFE Endeksi'nin bütün alt kalemlerindeki aylık artış oranını, en alttaki ve en üstteki gelir gruplarının harcama ağırlıklarıyla çarptığınızda, karşınıza ilginç sonuçlar çıkıyor. Sonuç Aralık ayında en az geliri olan %20'nin enflasyonu yüzde 0,83, en yüksek gelire sahip yüzde 20'nin enflasyonu 0,44. Haberin devamında yaptığımız hesabın detaylı tablosunu bulabilirsiniz. Aralık ayı için her bir harcama grubu için halkın enflasyonu ne kadar, zenginin enflasyonu ne kadar. İşte sonuçlar:
BU
HABERDE ÖNEMLİ OLAN METEDOLOJİ. TUİK YÜZDE 20'LİK DİLİMLERE GÖRE HARCAMA
GRUPLARINI BELİRLİYOR. AŞAĞIDAKİ TABLODA GELİR GRUPLARININ HARCAMA EĞİLİMLERİ
VERİLİYOR.
YILLIK
ENFLASYON DÜN AÇIKLANDI. HER BİR HARCAMA GRUBUNDA ÇIKAN ENFLASYON RAKAMI, GELİR
GRUPLARINDA ALDIKLARI PAYLA ÇARPILIYOR.
BU
RAKAM HEM AYLIK HEM YILLIK ENFLASYON RAKAMI İLE ÇARPILIYOR. BÖYLELİKLE HEM
AYLIK HEM YILLIK EN ZENGİN YÜZDE 20 İLE EN FAKİR YÜZDE 20'NİN ENFLASYONU
BULUNUYOR.
ÖRNEK:
EN FAKİR YÜZDE 20'NİN TOPLAM HARCAMALARI İÇERİSİNDE GIDANIN PAYI YÜZDE 32,5.
ARALIK AYINDA TUİK'İN AÇIKLADIĞI GIDA ENFLASYONU YÜZDE 1,97. O ZAMAN EN FAKİR
YÜZDE 20'NİN ENFLASYONUNDAN GIDANIN ALDIĞI PAY: (0,325*1,97=0,64 PUAN) HER BİR
GRUP İÇİN BU HESAPLAMA YAPILIP TOPLANDIĞINDA EN FAKİR YÜZDE 20'NİN AYLIK
ENFLASYONU ORTAYA ÇIKIYOR. AYNI HESAPLAMA YÖNTEMİ EN ZENGİN YÜZDE 20'YE GÖRE DE
YAPILIYOR. ÖRNEĞİN EN ÇOK GELİR SAHİBİ YÜZDE 20'LİK DİLİMİN TOPLAM HARCAMALARI
İÇERİSİNDE GIDANIN PAYI YÜZDE 15,8. O ZAMAN EN ÇOK KAZANAN YÜZDE 20'NİN
ENFLASYONU İÇERİSİNDE GIDANIN PAYI: (1,97*0,158=0,44) ÇIKIYOR.
TABLOLARDA,
TUİK'İN YILLIK ENFLASYON RAKAMLARI, GELİR DİLİMLERİNE GÖRE HARCAMA AĞIRLIKLARI
(2010 YILSONU ORANLARIDIR ANCAK 1 YILDA ÇOK HIZLI DEĞİŞMİYOR) VE 2011 YILLIK VE
ARALIK AYI GELİR GRUPLARINA GÖRE ENFLASYON VERİLMİŞTİR.
YILLIK
ENFLASYONUN EN ÜST VE EN ALT GELİR GRUBUNDA AYNI ÇIKMASI, YIL İÇERİSİNDE EN ÜST
GELİR GRUBUNUN HARCAMALARI İÇERİSİNDE AĞIRLIĞI OLUŞTURAN ULAŞTIRMA, BİR BAŞKA
DEĞİŞLE AKARYAKIT ZAMLARININ ETKİSİDİR.
ARAŞTIRMAYI
DİĞER ÜÇ GELİR GRUBU İÇİN DE YAPILABİLİR. ANCAK BİR BU HABERDE EN ALT VE EN ÜST
GELİR GRUBUNU KULLANDIK.
