Fercan YALINKILIÇ
Yaklaşık 15 trilyon dolara yaklaşan piyasa değeri ile ABD hisse senedi
borsaları dünyanın en büyükleridir. Dünyanın küreselleşmesi ile birlikte
borsalarda yaşanan hareketler diğer borsaları etkilemektedir. Büyüklüğü ve
işlem gören şirketler bakımından Wall Street ise İMKB dahil tüm küresel
borsaları çeken bir lokomotif gibidir adeta. Wall Street yükselirken
diğer borsalarda da yükseliş olma ihtimali artar. Wall Street düşerken de
dünyayı bir panik havası kaplar. Yani Wall Street hapşırdığında, dünya borsaları
nezle olur. Peki bu kadar önemli borsaları nasıl ve nereden takip etmeli? Wall
Street’e nasıl yatırım yapılır? İşte uzmanı olmayanlar için ABD hisselerine
yatırım haberin devamında...
NASIL YATIRIM YAPARIM?
ABD şirketlerinin hisselerini alıp satabilmek için uluslararası
piyasalarda işlem yapabilen bir aracı kurumda hesap açmak gerekir. Hesap
açıldıktan sonra aracı kurumun kullandığı uygulamalara göre ya telefonla ya da
internet üstünden hisse emirleri verilebilir. Örneğin Apple şirketinin
hissesini almak istediğinizde alım satıma aracılık edebilecek bir yerli aracı
kurumu arayıp, almak istediğiniz hissenin adını ve almak istediğim miktarı
söylemem yeterli olur. Tabii ki işlemlerin hepsinin dolar üstünden yapıldığını
da vurgulamam gerekir.
İŞLEM SAATLERİ:
Wall Street’te seans yerel saatle 9:30’da Türkiye saati ile de 16:30’da
başlar. İşlemler yerel saatte 16:00’ya Türkiye Saati ile 23:00’e kadar devam
eder.
İMKB’den farklı olarak seans öncesi işlemler ve seans sonrası işlemlerde de
hisse alınıp satılabilir. Normal seans kapanışından 4 saat sonra ve seans
açılmadan 2,5 saat önceye kadar da hisse senedi işlemleri yapılabilir.
Seans öncesi işlemler (TSİ): 14:00 –
16:30
Seans(TSİ):
16:30 – 23:00
Seans Sonrası işlemler(TSİ): 23:00 –
03:00
TAKİP EDİLMESİ GEREKENLER:
DOW JONES SANAYİ ENDEKSİ (DOW 30): Charles Dow tarafından 1896 yılında oluşturulmuştur. Dünyada en fazla
takip edilen hisse senedi endeksidir. ABD’nin en büyük ve öncü şirketleri
arasından seçilen 30 şirketin fiyat ağırlıklı ortalaması şeklinde oluşturulur.
STANDARD AND POOR’s 500 (S&P 500): 1957’de oluşturulan endeks ABD’deki öncü 500 şirketi kapsar.
Piyasa değeri ağırlıklı olduğu ve DOW 30’a göre daha fazla şirket içerdiği için
daha kapsamlı bir endeks olarak görülür. S&P 500’ün alt endeksleri olan
bankacılık endeksi, temel maddeler endeksi gibi sektör endeksleri de yakından
takip edilir.
NASDAQ BİLEŞİK ENDEKSİ (NASDAQ): Hisse senetlerinin sadece elektronik olarak işlem gördüğü Nasdaq borsasının
gösterge endeksidir. New York Borsası’da bulunan ve “pit” denen, alıcılarla
satıcıların yüzyüze anlaştığı geleneksel yapı Nasdaq’ta bulumaz. 1995 yılından
beri varolan endeks yaklaşık 3000 şirketi kapsar. Teknoloji şirketleri
ağırlıkta olduğu için Nasdaq teknoloji endeksi olarak da bilinir.
DOLAR KURU: ABD’de yapacağınız işlemler dolar üzerinden olacağı için DOLAR/TL
kurundaki oynamalar karınızı etkileyecektir. Dolar kuru yükselirken karınız
artacak, dolar değer kaybederken de edilen kar azalacaktır.
HANGİ ÜRÜNLERDE İŞLEM YAPABİLİRİM:
HİSSE SENETLERİ: Normal şirket hisseleridir. Eğer aracı kurum izin veriyorsa açığa
satma işlemi de yapılabilir.
BORSA YATIRIM FONLARI (ETF): İMKB’de bulunan ancak çok az işlem gören
ETF’ler, ABD’de çok sık kullanılmaktadır. ETF’ler herhangi bir endeksi yada
stratejiyi takip eden yatırım fonlarıdır. Fona katılım payı borsada hisse
senedi şeklinde işlem görür. Sayıları 7000’e yaklaşan ETF’ler sayesinde çok
değişik piyasalara, çeşitli stratejilere farklı kaldıraç oranlarında işlem
yapmak mümkün olur. Borsa yatırım fonları ile tahvillere, VIX oynaklık
endeksine, emtiaya,gelişen ülkelere, sektörlere, büyük ve küçük şirketlere
topluca yatırım yapmak mümkündür. Ters ETF’ler sayesinde piyasanın düşüşüne
yatırım yapmak imkanı da vardır. ETF’lerde işlem yapmanın hisse senedi
işlemlerinden farkı yoktur.
BİLGİLERE VE VERİLERE NEREDEN ULAŞIRIM?
Finance.yahoo.com ve finance.google.com size ABD
endekslerine ve hisse fiyatlarına hızlı erişim imkanı verir. Şirketlerin
bilançolarına ve tarihsel fiyatlarına bu sitelerden erişilir. Her iki web
sitesi de canlı zamanda fiyat gösterdiği için en güncel bilgiye erişmiş
olursunuz. Bu sitelerde örnek portföyler oluşturarak gerçek para ile
trade etmeden önce “kağıt üstünde” işlem yapıp ABD piyasalarına alıştırma
yapabilirsiniz.
Yaklaşık 15 trilyon dolara yaklaşan piyasa değeri ile ABD hisse senedi
borsaları dünyanın en büyükleridir. Dünyanın küreselleşmesi ile birlikte
borsalarda yaşanan hareketler diğer borsaları etkilemektedir. Büyüklüğü ve
işlem gören şirketler bakımından Wall Street ise İMKB dahil tüm küresel
borsaları çeken bir lokomotif gibidir adeta. Wall Street yükselirken
diğer borsalarda da yükseliş olma ihtimali artar. Wall Street düşerken de
dünyayı bir panik havası kaplar. Yani Wall Street hapşırdığında, dünya borsaları
nezle olur.
Peki bu kadar önemli borsaları nasıl ve nereden takip etmeli? Wall
Street’e nasıl yatırım yapılır? İşte uzmanı olmayanlar için ABD hisselerine
yatırım...
NASIL YATIRIM YAPARIM?
ABD şirketlerinin hisselerini alıp satabilmek için uluslararası
piyasalarda işlem yapabilen bir aracı kurumda hesap açmak gerekir. Hesap
açıldıktan sonra aracı kurumun kullandığı uygulamalara göre ya telefonla ya da
internet üstünden hisse emirleri verilebilir. Örneğin Apple şirketinin
hissesini almak istediğinizde alım satıma aracılık edebilecek bir yerli aracı
kurumu arayıp, almak istediğiniz hissenin adını ve almak istediğim miktarı
söylemem yeterli olur. Tabii ki işlemlerin hepsinin dolar üstünden yapıldığını
da vurgulamam gerekir.
İŞLEM SAATLERİ:
Wall Street’te seans yerel saatle 9:30’da Türkiye saati ile de 16:30’da
başlar. İşlemler yerel saatte 16:00’ya Türkiye Saati ile 23:00’e kadar devam
eder.
İMKB’den farklı olarak seans öncesi işlemler ve seans sonrası işlemlerde de
hisse alınıp satılabilir. Normal seans kapanışından 4 saat sonra ve seans
açılmadan 2,5 saat önceye kadar da hisse senedi işlemleri yapılabilir.
Seans öncesi işlemler (TSİ): 14:00 –
16:30
Seans(TSİ):
16:30 – 23:00
Seans Sonrası işlemler(TSİ): 23:00 –
03:00
TAKİP EDİLMESİ GEREKENLER:
DOW JONES SANAYİ ENDEKSİ (DOW 30): Charles Dow tarafından 1896 yılında oluşturulmuştur. Dünyada en fazla
takip edilen hisse senedi endeksidir. ABD’nin en büyük ve öncü şirketleri
arasından seçilen 30 şirketin fiyat ağırlıklı ortalaması şeklinde oluşturulur.
STANDARD AND POOR’s 500 (S&P 500): 1957’de oluşturulan endeks ABD’deki öncü 500 şirketi kapsar.
Piyasa değeri ağırlıklı olduğu ve DOW 30’a göre daha fazla şirket içerdiği için
daha kapsamlı bir endeks olarak görülür. S&P 500’ün alt endeksleri olan
bankacılık endeksi, temel maddeler endeksi gibi sektör endeksleri de yakından
takip edilir.
NASDAQ BİLEŞİK ENDEKSİ (NASDAQ): Hisse senetlerinin sadece elektronik olarak işlem gördüğü Nasdaq borsasının
gösterge endeksidir. New York Borsası’da bulunan ve “pit” denen, alıcılarla
satıcıların yüzyüze anlaştığı geleneksel yapı Nasdaq’ta bulumaz. 1995 yılından
beri varolan endeks yaklaşık 3000 şirketi kapsar. Teknoloji şirketleri
ağırlıkta olduğu için Nasdaq teknoloji endeksi olarak da bilinir.
DOLAR KURU: ABD’de yapacağınız işlemler dolar üzerinden olacağı için DOLAR/TL
kurundaki oynamalar karınızı etkileyecektir. Dolar kuru yükselirken karınız
artacak, dolar değer kaybederken de edilen kar azalacaktır.
HANGİ ÜRÜNLERDE İŞLEM YAPABİLİRİM:
HİSSE SENETLERİ: Normal şirket hisseleridir. Eğer aracı kurum izin veriyorsa açığa
satma işlemi de yapılabilir.
BORSA YATIRIM FONLARI (ETF): İMKB’de bulunan ancak çok az işlem gören
ETF’ler, ABD’de çok sık kullanılmaktadır. ETF’ler herhangi bir endeksi yada
stratejiyi takip eden yatırım fonlarıdır. Fona katılım payı borsada hisse
senedi şeklinde işlem görür. Sayıları 7000’e yaklaşan ETF’ler sayesinde çok
değişik piyasalara, çeşitli stratejilere farklı kaldıraç oranlarında işlem
yapmak mümkün olur. Borsa yatırım fonları ile tahvillere, VIX oynaklık
endeksine, emtiaya,gelişen ülkelere, sektörlere, büyük ve küçük şirketlere
topluca yatırım yapmak mümkündür. Ters ETF’ler sayesinde piyasanın düşüşüne
yatırım yapmak imkanı da vardır. ETF’lerde işlem yapmanın hisse senedi
işlemlerinden farkı yoktur.
BİLGİLERE VE VERİLERE NEREDEN ULAŞIRIM?
Finance.yahoo.com ve finance.google.com size ABD
endekslerine ve hisse fiyatlarına hızlı erişim imkanı verir. Şirketlerin
bilançolarına ve tarihsel fiyatlarına bu sitelerden erişilir. Her iki web
sitesi de canlı zamanda fiyat gösterdiği için en güncel bilgiye erişmiş
olursunuz. Bu sitelerde örnek portföyler oluşturarak gerçek para ile
trade etmeden önce “kağıt üstünde” işlem yapıp ABD piyasalarına alıştırma
yapabilirsiniz.
