"Deprem vergileri nereye harcandı" sorusu kamu maliyesi açısından anlamlı mı? Prof.Dr Refet Gürkaynak tane tane açıkladı.

    Elazığ Depremi yürekleri bir kez daha dağladı. Acı büyük. Depremin olmasıyla birlikte deprem vergileri ve bu vergilerin nerelere kullanıldığı sorgulanmaya başlandı. Üstad Prof Dr. Refet Gürkaynak bugün yazdığı bir tweet flooduyla meseleyi tane tane anlatmış.  Çarpıcı cümlesi şu; " Para paradır. Vergi vergidir. "Bilmem ne için" toplanmış vergi anlamlı bir kalıp değil. Birden fazla yere harcama yapan bir devletin belli bir iş için münhasıran toplanmış vergisi olmaz." 

Refet Hoca'nın yazdıklarını okumaktan fayda var…

1-Bu işler kamu maliyesi işleri, uzmanları daha iyi anlatır. Ben şöyle arz etmeye çalışayım: Farz edin ki hükümetiniz x kadar mesela deprem vergisi topladı (adı ÖTV filan da olabilir). Tam x kadar da deprem hazırlığı harcaması yaptığını gösterdi. Ne öğrendik? Hiç. Neden?

2-Çünkü mesela ilköğretim harcamasını da x kadar azaltmış olabilir. Azaltmadıysa ilköğretimden depreme kaynak aktarılmadı diyebilir miyiz? Diyemeyiz. O neden? Çünkü belki ilköğretim harcaması x kadar artırılacaktı, bu deprem hazırlığına aktarıldı. E ne anladık?

3-ara paradır. Vergi vergidir. "Bilmem ne için" toplanmış vergi anlamlı bir kalıp değil. Birden fazla yere harcama yapan bir devletin belli bir iş için münhasıran toplanmış vergisi olmaz. Adı vergi de olsa olmaz, fon da olsa olmaz, olmaz.

4-Hukuki olarak vergiler, fonlar, bütçeler vb farklıdır. İktisadi olarak devlete aktarılan kaynak devlete aktarılmış kaynaktır. Önemli olan toplamda ne veriyoruz, karşılığında ne alıyoruz.

5-Hasılı, mesele "deprem vergisi" diye bilinen vergiler olması değil, devletin aldığı kaynağı heder etmesi. Heder etmek yandaş yamyamlığı beslediği için bir ayıp, ihtiyaç olan deprem hazırlığı yapılmadığı, temel kamu hizmeti verilmediği için bir daha ayıp.

6-Verdiği verginin hesabını sormak temel yurttaş hakkıdır, insan hakkıdır. Gelir vergisi vermeyen dahi vergilerin çoğu dolaylı vergi olduğu (KDV gibi) için farkında dahi olmadan tıkır tıkır vergi veriyor. Yapılan ve yapılmayan harcamanın hesabını sormak her vatandaşın hakkıdır.

REFET GÜRKAYNAK KİMDİR?

Refet S. Gürkaynak Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü’nde profesör ve bölüm başkanıdır. Gürkaynak ayrıca Center for Economic Policy (Londra), Center for Financial Studies (Frankfurt), CESIfo (Münih) ve Bilim Akademisi üyesidir. Ankara Koleji’nden mezun olduktan sonra Bilkent ve Princeton üniversitelerinden iktisatta lisans ve doktora derecelerini alan Gürkaynak ABD Merkez Bankası’nda iktisatçılık ve Massachusetts Institute of Technology’de ziyaretçi öğretim üyeliği yapmıştır.

Araştırma alanları para politikası, mali piyasalar ve genel olarak makroiktisattır. Bu konularda yaptığı yayınlar alanın önde gelen uluslararası dergilerinde yayımlanmıştır. TCMB ve AMB’ye danışmanlık yapmış olan Gürkaynak çalışmalarıyla TÜBA, TÜBİTAK, TC Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası’ndan ödül almıştır.

REFET GÜRKAYNAK'I TAKİP ETMEK İSTEYENLER TIKLAYINIZ…