![]() |
| TARİHİN EN BÜYÜK PETROL ŞOKLARININ PETROL ARZINA ETKİSİ |
İran ile İsrail ABD gerginliği sürekli sıcak olan tansiyon
petrol fiyatlarını etkiliyor. Tüm dünyanın korkusu olası bir 'Hürmüz Boğazı'nın
kapatılması' hamlesi veya İsrail'in veya ABD'nin İran'ı vurması. Dünya bu tip
olaylar nedeniyle daha önce de petrol yokları yaşadı. BNP Paribas'nın
araştırmasına göre örneğin 1973-74 yıllarındaki Arap-İsrail savaşı sırasında
dünyadaki petrol arzı 4 milyon varilin üzerinde azalmış. Bugüne kadarki en
büyük arz düşüşü ise İran devrimi ve ardından gelen İran-Irak savaşında
yaşanmış. Haziran 1979 ile Eylül 1980 arasındaki dönemde dünya petrol arzı
günlük 6 milyon varilin üzerinde düşmüş. Peki Hürmüz kapatılırsa ne olur? BNP
Paribas'nın Uluslararası Enerji Ajansı verilerinden yaptığı hesaplamaya göre
günlük petrol arzı yaklaşyık 13 milyon varil düşer ki bu tarihteki en büyük
petrol şoku olabilir. (Grafik 1) Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre
dünya petrol tüketiminin yüzde 24'ü Hürmüz Boğazı'ndan geçerek sağlanıyor. Peki
olası petrol şoklarından hangi ülke olumlu, hangi ülkeler ise olumsuz
etkileniyor. Olası petrol şoklarından en olumlu etkilenen ülke Kuveyt daha
sonra Suudi Arabistan ve Katar geliyor.(Grafik 2) En olumsuz etkilenen
ülkelerinde başında ise Malezya.

